PDF

دانشمندان و شبکه های اجتماعی

در سال ۲۰۱۱ ، امانوئل نماکا نادی _دانشجوی دکترا رشته میکروبیولوژی در نیجریه _ به دلیل فقدان تخصص و تجهیزات مورد نیاز برای تعیین توالی برخی از عوامل بیماری ­زای قارچی مقاوم به دارو به کمک نیاز داشت. از این رو به ریسرچ گیت، که یک شبکه اجتماعی رایگان برای دانشگاهیان است متوسل شد. او توانست از این طریق از یک متخصص ژنتیک ایتالیایی به نام اورازیو رومئو پاسخی دریافت کند. در این زمان بود که همکاری بین ­المللی متولد شد. در طی سه سال گذشته، این دو دانشمند در زمینه عفونت ­های قارچی در آفریقا با یکدیگر همکاری کرده­ اند. نادی که اکنون در دانشگاه ایالتی فلات در بوکوس  است، نمونه­ های خود را برای تجزیه و تحلیل به رومئو در دانشگاه مسینا می­فرستد. وی می­گوید: «این رابطه در حالی ادامه پیدا کرده است که ما هیچ وقت یکدیگر را ملاقات نکرده­ ایم.

فرمول پیروزی

برخلاف تبلیغات و سرمایه­ گذاری ­های کلانی که بر روی شبکه­ های اجتماعی دانشگاهی صورت گرفته است؛ میزان فعالیت شامل تعاملات مثمر ثمر، کنجکاوی­ ها و یا تمایل به دسترسی به مقالاتی که توسط کاربران دیگر به اشتراک گذاشته شده است کاملا مشخص نیست. در پی تلاش­ برای کشف این حقایق، نیچر، پرسشی را با مضمون نحوه استفاده از شبکه ­های اجتماعی دانشگاهی و خدمات آنها، از طریق ایمیل به پژوهشگران ارسال کرد، و ۳۵۰۰ پاسخ از ۹۵ کشور مختلف دریافت نمود.

 نتایج نشان داد که شبکه اجتماعی ریسرچ گیت برای دانشمندان شناخته شده است (نتایج را به صورت آنلاین در ببینید ( بیش از ۸۸% دانشمندان و مهندسان بیان کردند که از  وجود آن اطلاع داشته ­اند و کمتر از نیمی از آنها اظهار داشتند که به طور مرتب از این سایت بازدید می­ کنند و آن را در رتبه دوم، بعد از  گوگل­ اسکالر و قبل از فیس­بوک و لینکدین قرار می­دهند. همچنین نتایج نشان داد که در طی یک سال گذشته حدود ۲۹% از بازدید کنندگان برای ایجاد پروفایل­ در ریسرچ گیت ثبت نام کرده­اند.

بیلی سوالا، زیست شناس و مدیر دانشگاه واشنگتن بیان کرد که او و بسیاری از همکارانش در ریسرچ گیت حضور دارند، او اظهار داشته است که “از طریق ریسرچ گیت سریعتر به آخرین مقالات مرتبط با زیست ­شناسی دسترسی پیدا می­کند. این در حالی است که دنبال کردن مجلات زیست شناسی زمان هستند.« وی همچنین بیان کرده است که ریسرچ گیت تمام مقالات مهم در حوزه زیست ­شناسی را برای او ارسال کرده است». علاوه بر این او اذعان نموده که «با استفاده از سنجه «آرجی اسکور سایت _سنجه معیار تعامل اجتماعی _ خود را با دیگران مقایسه ­می­کند»ـ.

شکست تاکتیکی

برخی از دانشمندان بر این باورند که سایت با ارسال منظم ایمیل ­های خودکار که ادعا می­ کند از طرف همکاران فعال در سایت ارسال می شود به بهانه­ های دروغین دیگران را به پیوستن به سایت ترغیت می­کند. لارس اروستاد  استاد علوم کامپیوتر در دانشگاه استکهلم، این روش را ننگ ­آورترین روش بازاریابی خوانده است، و اعلام کرده است که بیش از این حاضر نیست از خدمات آنها استفاده کند. برخی از پروفایل های ایجاد شده در  سایت متعلق به افراد حقیقی نیست­، که به طور خودکار _ اما ناقص _ با خراش دادن جزئیات وابستگی افراد ، سوابق انتشارات و پی ­دی ­اف­ ها ، در صورت موجود بودن ، از سراسر وب ایجاد شده است.

این امر ناراحتی محققانی را که تمایلی به عضویت در سایت ندارند را در پی داشته است، زیرا آنها احساس می­کنند که صفحات آنها به نادرست معرفی شده است. با این حال مادیش نسبت به این شکایات کاملا آرام است. وی بیان داشته است این صفحات برای آنچه که هستند مشخص شده است و جزء کاربران واقعی سایت به حساب نمی­ آیند. وی افزود: ما بر اساس بازخوردی که دریافت کرده­ ایم بسیاری از موارد را تغییر داده­ ایم. این در حالی است که انتقادها از طرف افرادی که این خدمات را دوست دارند بسیار اندک است.

به نظر می­رسد آکادمیا از شهرت کمتری نسبت به ریسرچ­ گیت برخوردار است: تنها ۲۹٪ از دانشمندان در این نظرسنجی از وجود آن مطلع بودند و فقط حدود ۵٪ از دانشمندان به طور منظم از این سایت بازدید می­ کردند. با این وجود این شبکه اجتماعی طرفداران خاص خود را دارد، از جمله هانس فون استورچ ، هواشناس و مدیر موسسه تحقیقات ساحلی در گشتاخت آلمان، نه تنها از این سایت برای به اشتراک گذاشتن مقالات­، بلکه برای مصاحبه­ ها­، نقد و بررسی کتاب­ ها و همچنین سخنرانی­ های خود استفاده می­کند. بیش از ۳۰۰۰ دانشمند و مهندس به   Nature در مورد آگاهی خود از شبکه­های مختلف اجتماعی و سایت­های تحقیقاتی خبر داده­اند. کمتر از نیمی از آنها بیان کرده­اند که آنها به طور منظم از ریسرچ گیت بازدید می­کنند. ۴۸۰ پاسخ دهنده دیگر در علوم انسانی ، هنر و علوم اجتماعی علاقه چندانی به ریسرچ گیت نداشتند.

پزشک سابق و ویروس­شناس ساکن برلین، این داستان را فقط یک نمونه از موفقیت ­های شبکه اجتماعی ریسرچ ­گیت می ­داند. او در سال ۲۰۰۸ با همکاری سورن هاف مایر، ویروس­ شناس و یک متخصص رایانه به نام هارست فیکنشر این شبکه را راه اندازی کرد. در واقع این وب­سایت یک نسخه علمی از فیس­بوک و یا لینکدین است که به اعضای خود امکان ایجاد پروفایل، اشتراک مقاله، ردیابی بازدیدها، دانلودها و بحث درباره پژوهش­ ها را می­ دهد.

به عنوان مثال نادی تمام مقالات خود را در سایت بارگذاری کرده است و رومئو از آنها برای برقراری ارتباط با صدها دانشمند استفاده می­کند، برخی از آنها به او کمک کردند تا اولین ژنوم قارچی خود را جمع ­آوری کند. بنا به اظهار مادیش تا کنون بیش از ۴.۵ میلیون پژوهشگر عضو شبکه اجتماعی ریسرچ گیت هستند و روزانه ده­ ها هزار نفر به آن می ­پیوندند. این تعداد در مقایسه با ۱.۳ میلیارد کاربر فعال فیس­بوک بسیار ناچیز است، اما برای شبکه ­ای که تنها پژوهشگران می­ توانند به آن بپیوندند حیرت­ انگیز است. مادیش بر این باور است که این شبکه اجتماعی می­تواند مکانی مناسب برای دانشمندان و پژوهشگرانی باشد که به بحث و گفتگو در زمینه ­های علمی علاقمند هستند.

همچنین آنها می­توانند مقالات مربوط به داوری همتایان را بررسی کنند، نتایج منفی که هرگز منتشر نخواهد شد را به اشتراک بگذارند و یا حتی مجموعه داده­ های خام را بارگذاری نمایند. وی با بیان اینکه هدف از این سایت کسب جایزه نوبل است­، گفت: «با ریسرچ ­گیت ما در حال تغییر علم هستیم به گونه­ ای که کاملاً قابل پیش­بینی نباشد». در حال حاضر ۱۲۰ نفر در این شرکت مشغول به کار هستند. وی اعلام کرد که ۳۵ میلیون دلار از سرمایه شرکت توسط بیل گیتس تأمین شده است. لزلی یوآن، سرپرست گروه نوآوری و نرم افزار شبکه ­سازی برای دانشمندان دانشگاه کالیفرنیا بیان می­کند که نکات مبهم و عجیبی در این شبکه وجود دارد از جمله آنکه مشخص نیست این سرمایه ­ها چگونه تأمین می­شود یا مؤسسان آن چه کسانی هستند؟

در گذشته­ ای نه چندان دور، این ایده که میلیون ها دانشمند برای پیوستن به یک شبکه اجتماعی عظیم دانشگاهی عجله کنند­، بعید به نظر می­رسید. لیست تلاش های ناموفق برای راه اندازی «فیس­بوک فور ساینس شامل: «ساینتیست سولوشن ایپرنیکوس  دو کولب و نیچر نتورک» (تحت مدیریت شرکت انتشار دهنده نیچر) است. برخی از ناظران دلایل این امر را احتیاط دانشمندان در به اشتراک گذاشتن آنلاین داده­ ها، مقالات و نظرات بیان کرده ­اند.

به هر حال آنچه که مسلم است این است که  امروزه ریسرچ­ گیت تنها یکی از چندین شبکه اجتماعی دانشگاهی است که به سرعت گسترش یافته است. شبکه اجتماعی آکادمیا یکی از رقبای اصلی ریسرچ گیت با یازده میلیون کاربر است. ریچارد پرایس مدیر اجرایی این شبکه اظهار داشت که «هدف اصلی این شرکت بازسازی انتشارات علمی است». سومین شبکه اجتماعی دانشگاهی، مندلیاست که حدود ۳.۱ میلیون نفر عضو دارد. این شبکه در ابتدا به عنوان نرم افزاری برای مدیریت و ذخیره اسناد راه اندازی شد، اما شبکه های اجتماعی خصوصی و عمومی را تشویق می­کند. این شرکت در سال ۲۰۱۳ توسط غول انتشارات مستقر در آمستردام الزویر با مبلغ ۴۵ میلیون پوند (۷۶ میلیون دلار آمریکا) از بین رفت.

فرمول پیروزی

برخلاف تبلیغات و سرمایه­ گذاری ­های کلانی که بر روی شبکه­ های اجتماعی دانشگاهی صورت گرفته است؛ میزان فعالیت شامل تعاملات مثمر ثمرکنجکاوی­ ها و یا تمایل به دسترسی به مقالاتی که توسط کاربران دیگر به اشتراک گذاشته شده است کاملا مشخص نیست. در پی تلاش­ برای کشف این حقایق، نیچر پرسشی را با مضمون نحوه استفاده از شبکه ­های اجتماعی دانشگاهی و خدمات آنها از طریق ایمیل به پژوهشگران ارسال کرد و ۳۵۰۰ پاسخ از ۹۵ کشور مختلف دریافت نمود.

 نتایج نشان داد که شبکه اجتماعی ریسرچ گیت برای دانشمندان شناخته شده است و بیش از ۸۸% دانشمندان و مهندسان بیان کردند که از  وجود آن اطلاع داشته ­اند و کمتر از نیمی از آنها اظهار داشتند که به طور مرتب از این سایت بازدید می­ کنند و آن را در رتبه دوم بعد از  گوگل­ اسکالر و قبل از فیس­بوک و لینکدین قرار می­دهند. همچنین نتایج نشان داد که در طی یک سال گذشته حدود ۲۹% از بازدید کنندگان برای ایجاد پروفایل­ در ریسرچ گیت ثبت نام کرده­اند.

بیلی سوالا زیست شناس و مدیر دانشگاه واشنگتن بیان کرد که او و بسیاری از همکارانش در ریسرچ گیت حضور دارند، او اظهار داشته است که “از طریق ریسرچ گیت سریعتر به آخرین مقالات مرتبط با زیست ­شناسی دسترسی پیدا می­کند. این در حالی است که دنبال کردن مجلات زیست شناسی زمان بر هستند.« وی همچنین بیان کرده است که ریسرچ گیت تمام مقالات مهم در حوزه زیست ­شناسی را برای او ارسال کرده است»  علاوه بر این او اذعان نموده که «با استفاده از سنجه «آرجی اسکورسایت _سنجه معیار تعامل اجتماعی _ خود را با دیگران مقایسه ­می­کند»

شکست تاکتیکی

برخی از دانشمندان بر این باورند که سایت با ارسال منظم ایمیل ­های خودکار که ادعا می­ کند از طرف همکاران فعال در سایت ارسال می شود به بهانه­ های دروغین دیگران را به پیوستن به سایت ترغیت می­کند. لارس اروستاد استاد علوم کامپیوتر در دانشگاه استکهلم، این روش را ننگ ­آورترین روش بازاریابی خوانده است، و اعلام کرده است که بیش از این حاضر نیست از خدمات آنها استفاده کند. برخی از پروفایل های ایجاد شده در  سایت متعلق به افراد حقیقی نیست­، که به طور خودکار _ اما ناقص _ با خراش دادن جزئیات وابستگی افراد ، سوابق انتشارات و پی ­دی ­اف­ ها ، در صورت موجود بودن ، از سراسر وب ایجاد شده است.

این امر ناراحتی محققانی را که تمایلی به عضویت در سایت ندارند را در پی داشته است، زیرا آنها احساس می­کنند که صفحات آنها به نادرست معرفی شده است. با این حال مادیش نسبت به این شکایات کاملا آرام است. وی بیان داشته است این صفحات برای آنچه که هستند مشخص شده است و جزء کاربران واقعی سایت به حساب نمی­ آیند. وی افزود: ما بر اساس بازخوردی که دریافت کرده­ ایم بسیاری از موارد را تغییر داده­ ایم. این در حالی است که انتقادها از طرف افرادی که این خدمات را دوست دارند بسیار اندک است.

به نظر می­رسد آکادمیا از شهرت کمتری نسبت به ریسرچ­ گیت برخوردار است: تنها ۲۹٪ از دانشمندان در این نظرسنجی از وجود آن مطلع بودند و فقط حدود ۵٪ از دانشمندان به طور منظم از این سایت بازدید می­ کردند. با این وجود این شبکه اجتماعی طرفداران خاص خود را دارد، از جمله هانس فون استورچ  هواشناس و مدیر موسسه تحقیقات ساحلی در گشتاخت آلمان، نه تنها از این سایت برای به اشتراک گذاشتن مقالات­، بلکه برای مصاحبه­ ها­، نقد و بررسی کتاب­ ها و همچنین سخنرانی­ های خود استفاده می­کند. بیش از ۳۰۰۰ دانشمند و مهندس به   Nature در مورد آگاهی خود از شبکه­های مختلف اجتماعی و سایت­های تحقیقاتی خبر داده­اند. کمتر از نیمی از آنها بیان کرده­اند که آنها به طور منظم از ریسرچ گیت بازدید می­کنند. ۴۸۰ پاسخ دهنده دیگر در علوم انسانی ، هنر و علوم اجتماعی علاقه چندانی به ریسرچ گیت نداشتند

برگرفته از 

http://lib2mag.ir